1231, febbraio 24
in ecclesia S. Marie

1231, marzo 2
in fundico Ianuensium

[Sexto kalendas] marcii, in ecclesia Sancte Marie de Montepesulano, post nonam. Cum Belengerius de Cerveria et Rai[mundus de Sauxeto, ar]bitri et nuncii regisc Arag(onum) nollent admittere Andream de Cafaro et Homobonum Iudicem, am[baxatores et nuncios] seu arbitros comunis Ianue super cognitionibus faciendis de perditis, toltis et dampnis illatis a domino rege Arag(onum) [ete hominibus eius districtus] in hominibus Ianue et districtus et e converso secundum tenorem conventionum, asserentes et excipientes ipsi Belengarius [et Raimundus] quod ipsi fuerant parati in Natale preterito in Montepesulano et expectaverant dictos arbitros per dies xv post Na[tale] cum quibusdam querelantibus suis et perdentibus, quare recesserunt nec potuerunt1 reverti tam cito nec eorum cause cognosci nisi tantum tempus eis restitueretur ut inferius dictum est et prorogaretur quia pro comuni Ianue steterat quominus dicti nuncii prefacta die statuta venissent in dicto loco, quare preiudicaret perdentibus domini regis et timebant de indignatione domini [regis si ipsos ad]mitterent et debita perdentium Ianue cognoscerent, ad instantiam eorum ambaxatorumm comunis Ianue et procuratoris quorundam perdentium Ianue, Enricum de Serra notarium, qui cum ipsis ambaxatoribus de predictis cotidie infestant et [interpell]ant inde nec cognoscerent predict(as)p hominum quiq recesserunt et cum aliud a nunciis dicti regis non valerent habere [responsum nisi ut inferius dictum est et pactum] sub dicta inferius conditione, omnibus perscrutatis tale pactum inter ipsos initum fuit, [videlicet quod ipsi Bellengerius et Raimundus], Andreas et Homobonus iurarunts primo ad sancta Dei evangelia predicta negotia perdentium u[triusque partis et creditorum] utrorumqueu legaliter et bona fide audire et diffinire et recognoscere et laudare cicius quam poterint et [legalius], summarie [ex] officio tamquam boni et amicabiles compositores vel arbitros, non servato [etiam iure districto vel ordine prorsus, set ut] melius poterunt ad utilitatem perdentium utriusque partis, remota [omni fraude et dolo et machinatione, odio vel ami]cicia, precio vel precibus et speciali lucro vel damno sub hac forma quod omnia [que cognoverint, tam ex parte perdentium Ianue et cre]ditorum quam domini regis et subiectorum suorum firma sint et laudes seu deb[ita incartata vel iudicata secundum iura Romana vel] municipalia per comune Ianue a die confirmationis pacis et conventuumcc inter dominum [regem Arag(onum) et comune Ianue retro habe]bunt pro firmis et nichil aliud super eo cognoscerent ita tamen quod laudum vel lauda [vel concessiones quod vel que dominus rex fecit] vel faciet suis hominibus usque in summam laudum hominum Ianue eamdem habeant fir[mitatem et ipsi arbitri nichil aliud super eo] cognoscerent, verumtamen de predicta summa Ianuensium laudi que dominus rex in conventione pa[cis concessit excipiantur nec] ultra pro illa quantitate debeat dominus rex aliquid averare perdentibus suis. Ea vero que non sunt sentenciata vel cognita a tempore dicte pacis retro vel citra coram ipsis debeant cognosci et ipsi secundum quod dictum est superius cognoscent et terminabunt ita tamen quod sit in electione comunis Ianue si ei placebit quod perdite hominum Ianue debeant cognosci in recipiendis testibus de perditis et damnis Ianuensium coram potestate comunis Ianue vel vicario et domino archiepiscopo Ianue vel eius vicario seu vicariis et nuncio predictorum arbitrorum et sub eorum sigillis dicta ipsorum testium predictis arbitris transmitti debeant inclusa. Versa vice perdite subiectorum domini regis possint probari per testes receptos apud Barchinoniam in curia dicti regis sub presentia ipsius Barchinoniem vel eius vicarii cum nuncio comunis Ianue, si ipsum ibi habere voluerit ad ipsos testes recipiendos et interrogandos, quorum dicta similiter debeant mitti inclusa predictis arbitris sub eorum munimine sigillorum. Hoc acto etiam inter ipsos arbitros quod si comune Ianue prorogaverit terminum usque ad festum Pentecostem et inde mittit eis arbitris litteras sigillatas apertas usque ad octavum Pasche in Montepesulano, quod quecumque firmaverint, cognoverint e terminaverint ipsi arbitri super querelantibus utriusque partis vel alteri pro eis firma sint et avverata et solvenda secundum tenorem conventionum perinde ac si ante Pasca per ipsos arbitros fuisset cognitionabiliter diffinitum et terminatum super omnibus negotiis perdentium et creditorum utriusque partis, alioquin quicquid cognoverint dicti arbitri vel fecerint super ipsis negociis perdentium et creditorum utriusque partis cassa et inutilia essent et remaneant ipsa negocia perdentium et creditorum utriusque partis in suo statu sicut erant antequam fierent et firmaretur presens scriptura et omnia predicta debeant cognosci supradicto modo usque ad dictum tempus Pentecostem sic quod abinde in antea dicti arbitri non valeant cognoscere vel diffinire super predictis, sed que statuissent, sentenciassent et cognovissent super predictis negotiis, exceptis de terminis elongandis, maneant illibata et incorrupta ac si ante Pasca fuisset factum per ipsos arbitros. m°cc°xxx°i°. Testes Balduinus Baxilius, Rainaldus de Vugueriaad, Rainaldus Iudex, Enricus de Serra notarius, Ugo de Sancto Iohanne miles, P(etrus) de Sancto Martino [miles, I(ohannes) de] Melxae, R(aimundus) Beceda iuris peritus.

Et de predictis omnibus dicta potestas cartam fieri iussit. [Testes Bonusvassallus Caligepalii, magistera Bartholomeus, Symon de Camilla, Iordanus Richerius, Iohannes Guercius. m°cc°xxxi°], indictione iii. Actum Ianue, in domo Fornariorum in qua habitat dicta potestas, circa primam, xviii die marcii. Lantermus, notarius sacri palacii, mandato et precepto dicte potestatis ut supra legitur scripsit.

De eodem.

Cum Bellengerius de Cerveria et Raimundus de Sauceto, arbit <r> et nuncii domini regis Arag(onum), nollent admit[tere] Andream de Cafaro et Homobonum Iudicem, ambaxatores et nuncios seu arbitros comunis Ianue super cognitionibus faciendis de [perditis factis] et dampnis illatis a domino rege Arag(onum) vel ab hominibus eiusdem districtus et e converso secundum tenorem conventionum, asserentes et excipientes ipsi B(elengerius) et R(aimundus) quod ipsi fuerant parati in Natale preterito in Montepesulano et [expectaverant dictos] ambaxatores per xv dies ultra Natale cum quibusdam querelantibus suis et perdentibus, quare recesserant nec possent reverti tam cito] nec eorum cause cognosci nisi tantum tempus eis restitueretur ut inferius dictum est et proro[garetur quia pro dicto comuni Ianue steterat] quominus dicti nuncii prefacta die statuta venissent in dicto loco, quare preiudicaret [perdentibus domini regis] et timeant de indignatione domini regis si ipsos admitterent et debita perdentium Ianue cogno[scerent, ad instantiam eorumdem] ambaxatorum comunis Ianue et procuratoris quorundam perdentium Ianue, Enrici de Serra notarii, qui cum ipsis ambaxatoribus ipsos de predictis cotidie infestant et interpellant inde nec cognoscere possent perditas hominum regis qui recesserunt et cum illud ab ipsis nunciis dicti regis non valeret habere responsum nisi ut infra dictum est et [pa]ctum sub dicta inferius conditione, omnibus prescrutatis tale pactum inter eos initum fuit, videlicet quod ipsi B(ellengerius), R(aimundus) et A(ndreas) et Homobonus primo iurant ad sancta Dei evangelia predicta negotia perdentium utriusque partis et creditorum utrorumque legaliter et bona fide audire et diffinire et recognoscere et laudare cicius quam poterint et legalius, summarie et ex officio tanquam boni et amicabiles compositores vel arbitri, non servato etiam iure stricto vel ordinario prorsus, sed ut melius poterint ad utilitatem perdentium utriusque partis, remota omni fraude, dolo, machinatione, odio vel amicicia, precio vel precibus et speciali lucro seu damno sub hac forma quod omnia que cognoverint, tam ex parte perdentium Ianue et creditorum quam domini regis et subiectorum suorum firma sint et laudes seu debita incartata vel iudicata secundum iura Romana vel municipalia per comune Ianue a die confectionis pacti et conventionum inter dominum regem Aragon(um) et comune Ianue retro habebunt pro firmis et super hiis aliud non cognoscent ita tamen quod laudum vel lauda vel concessiones quod vel que dominus rex fecit vel faciet suis hominibus usque in summam laudum hominum Ianue eandem habeant firmitatem ipsi arbitri nichil aliud super eo cognoscant, verum de predicta summa Ianuensium lauda que dominus rex in conventione pacis concessit excipiantur nec pro illa quantitate debeat dominus rex averare aliquid perdentibus suis, immo lauda in conventione concessa a dicto rege in sua firmitate permaneant. Ea vero que non sunt sentenciata vel cognita a tempore dicte pacis retro vel circa coram ipsis debeant cognosci et ipsi secundum quod dictum est superius cognoscent et termina[bunt] ita tamen quod sit in opinione comunis Ianue et domini regis si placebit eis quod perdita hominum Ian(ue) debeant cognosci in recipiendis testibus de perditis et damnis Ian(uensium) coram potestate comunis Ianue vel eius vicario et domino archiepiscopo Ian(ue) vel eius vicario seu vicariis et nuncio dictorum arbitrorum regis si ipsum ibi voluerint et sub eorum sigillis dicta ipsorum testium predictis arbitris transmitti debeant inclusa apud Montempesulanum. Versa vice perdita subiectorum domini regis [possint] probari per testes receptos apud Barchinoniam in curia dicti regis sub presentia episcopi Barchinonie [vel eius vicar]ii cum nuncio arbitrorum comunis Ianue, si ipsum ibi habere voluerint ad ipsos testes recipiendos et interrogandos, quorum dicta similiter debeant mitti inclusa predictis arbitris sub eorum munimine sigillorum apud Montempesulanum et hoc acto etiam inter ipsos arbitros quod si comune Ianue prorogaverit terminum usque ad festum Pentecostes et inde mittet eis arbitris litteras sigillatas apertas usque ad octavam Pasche in Montepesulano, quod quecumque firmaverint, cognoverint et terminaverint ipsi arbitri super querelantibus utriusque partis vel alteri pro eis firma et averata et solvenda secundum tenorem conventionum perinde ac si ante Pasca per ipsos arbitros fuisset cognitum, diffinitum et terminatum super omnibus ipsis negociis perdentium et creditorum utriusque partis, alioquin quicquid cognoverint dicti arbitri vel fecerint super ipsis negociis perdentium et creditorum utriusque partis et omnia in presenti scriptura facta cassa et inutilia sint et remanerent ipsa negocia integra perdentium et creditorum utriusque partis et dicti regis et comunis Ianue in suo statu sicut erant antequam fierent et firmaretur presens scriptura et omnia predicta debeant [cognosci et] terminari supradicto modo usque ad dictum tempus Pentecostes sic quod abinde in antea dicti arbitri non valeant [recognoscere vel] terminare super predictis, sed que statuissent et sententiassent et recognovissent super predictis negociis, exceptis [de] terminis elongandis, scilicet compromissi ultra Pentecosten, manerent illibata et incorrupta ac si ante Pasca fuis <sent> facta per ipsos arbitros. Actum in Montepesulano, in fundico Ianuensium, anno dominice nativitatis millesimo cc°xxx°i°, indictione tercia, die ii marcii, post terciam. Quatuor instrumenta unius tenoris inde fieri rogaverunt, quorum duo manu mea propria et duo manu Girardi de Porta notarii. Testes Bertrandus de Vaguacodo miles, Guillelmus Roberti, Dur[antus Godeste], Girardus de Carrana, Guillelmus de Savignono, Rainaldus Iudex, Rainaldus de Vigueria, Enricus de Saona, Ze[rbinus] Ian(uensis), Baiamons de Griffo et alii multi.

(S.T.) Ego Enricus de Serra notarius rogatus scripsi et mandato dictorum arbitrorum qui arbitri ad maiorem firmitatem presentem publicam scripturam suorum sigillorum munimine roborari fecerunt.

(S.T.) Ego Lantelmus, notarius sacri palacii, hoc exemplum, de mandato domini Willelmi de Guillifono, iudicis et assessoris domini Romedei Rusche, Ianuen(sium) potestatis, extraxi et exemplavi ab autentico et originali instrumento comunis Ianue ambaxatorum et domini regis Arag(onum), scripto manu Enrici de Serra notarii, sigilis quatuor cereis sigillato, in quorum uno erat ab una parte quasi forma unius rami ad modum pini sculpta, in secundo vero videbatur esse forma sculpta unius [cervi], in tercio vero apparebant duo pisces sculpti et formati, in quarto enim erat ab una parte forma sculpta unius clipei militaris, quorum circumscriptiones propter fricationem legi non poterant multum bene, secundum quod in eo vidi et legi per omnia contineri, nichil addito vel diminuto nisi forte littera vel sillaba, titulo seu puncto, absque mutatione, corruptione seu diminutione dictionum vel sensus, ad quod corroborandum, iussu dicti iudicis, propria manu subscripsi. In dicto exemplo quoque erat medium alfabetum [per quod videbatur esse divisum ab alio] instrumento, licet in eo nulla inde fiat mentio. Forma cuius alfabeti talis erat.