Sulla conferma degli accordi fra Cervo e Genova

29 gennaio 1246

Iacobo Iudex è testimone in un atto del 29 gennaio 1246 con il quale si confermano gli accordi presi fra Cervo e Genova. Fra i consiglieri che sottoscrivono l'accordo c'è anche Guarnerio Iudex.

827.

1246, gennaio 29, Genova

Il podestà Filippo Guiringuello conferma agli uomini di Cervo gli inserti impegni assunti dal comune di Genova il 21 giugno 1239.

Ianue, in palatio heredum Ansaldi de Nigro. Dominus Philipus Guiringuellus, potestas Ianue, de beneplacito, licencia et auctoritate consilii Ianue per cornu, campanam et vocem preconis more solito congregati et insuper hominum sex de qualibet compagna electorum ad brevia secundum formam capituli, approbavit, confirmavit et ratificavit, nomine et vice comunis Ianue, Guillelmo notario et Anselmo de Prato, syndicis universitatis et hominum Cervi, nomine dicte universitatis et hominum ipsius, conventionem et promissiones quas Fulcho Guercius, pro comuni Ianue, fecit rectoribus et hominibus dicti castri secundum quod continetur in instrumento facto manu dicti Guillelmi notarii in M°CC°XXXVIIII, indictione undecima, XXI° die mensis iunii.

In plano castri Cervi, in loco ubi dicitur Hospitalis, dominus Fulcho Guercius, ex octo nobilibus Ianue, pro comuni Ianue, et admiragius super negociis riperie et ad promissiones infrascriptas comuni de Cervo et habitatoribus castri Cervi faciendas sollempniter constitutus, nomine et vice comunis Ianue, promisit et convenit rectoribus castri Cervi, scilicet Rubaldo Ordano et Ugoni notario et eorum sociis, recipientibus nomine et vice comunis castri Cervi, ipsos et comunitatem castri Cervi dicto nomine salvare et custodire et manutenere homines castri Cervi ubique comuniter et singulariter et castrum Cervi et iura eorum et eorum iurisdictiones omnes et consulatum. Insuper promisit dictis rectoribus, nomine et vice comunis Ianue, quod homines castri Cervi et eius districtus non compellentur nec compelli possint Ianuam venire ad rationem faciendam alicui de aliqua re seu de aliquo contractu seu de aliquo facto nec ibi constringi de iure alicui respondere nisi de contratu facto in Ianua et de contractu in Ianua venire debeant Ianuam rationes ipsis cum quibus contraxerint faciendam a. Preterea liberat homines castri Cervi et comune castri Cervi ab omni dacita quam homines castri Cervi seu comune castri Cervi dabat seu dare tenebantur in Ianua et ex hiis libertatem eis prestat ex parte comunis Ianue. Insuper promisit et convenit predictis rectoribus, nomine comunis Ianue recipientibus, ipsis, nomine et vice comunis castri Cervi et hominum castri Cervi, emendare comuni castri Cervi et hominibus castri Cervi guastum sive damnum datum vel incendium hominibus castri Cervi in animalibus, possessionibus, domesticis et domibus, si quod erit eis datum vel factum ab hominibus iure seu ab hominibus contrariis sancte Ecclesie et Ianue, infra tres menses postquam damnum sive guastum hominibus castri Cervi factum erit et a comuni Ianue seu potestate Ianue pro ipso comuni fuerit requisitum et predicta omnia promisit et convenit et iuravit dictus dominus Fulcho attendere et observare et curare ita et facere quod per comune Ianue bona fide comuni castri Cervi et hominibus castri Cervi complebuntur et observabuntur. Versa vice predicti rectores et homines castri Cervi promisserunt et convenerunt dicto domino Fulchoni Guercio, recipienti nomine et vice comunis Ianue, quod per totam guerram istam erunt et permanebunt fideles comunis Ianue et quod guerram facient igneam et sanguineam omnibus hominibus contra Ecclesiam seu contra comune Ianue resistentibus et damnum eis dabunt suo posse bona fide donec guerra ista durabit et Ianuenses et comune Ianue ubique salvabunt et custodient et manutenebunt suo posse bona fide. Qui rectores et quamplures homines castri Cervi, tam eorum nomine quam nomine aliorum hominum castri Cervi ibi existentium, iuraverunt omnia predicta attendere et observare et facere et curare ita quod homines castri Cervi omnia predicta observabunt et facient. Interfuerunt testes Iacobus iudex, Bonifacius de Sibono, Manfredus iudex et presbiter Bertholotus. Ego Guillelmus, notarius sacri palatii, rogatus interfui et hanc cartam scripsi.

Hoc acto et retento comuni Ianue quod homines castri Cervi salvare debeant amicos comunis Ianue et quod comune Ianue possit compellere homines Cervi ad faciendam rationem de raubariis factis in amicis comunis Ianue. Nomina autem consiliariorum et hominum sex per compagnam qui fuerunt dicto consilio sunt hec: Lanfranchus Cigala, Amicus Streiaporcus, Ugo Lercarius, Raimundus de Vintimilio, Guillelmus Recha, Obertus Pulpus, Guaracus de Sancto Laurentio, Ugo Fornarius, Ingo Tornellus, Rubeus de Turcha, Montanarius Guercius, Andreas de Bulgaro, Murruel Malocellus, Guillelmus Mignardus, Baldizonus Canis, Petrus de Nigro, Petrus Advocatus, Nic(olaus) de Mari, Lanfrancus de Insulis, Iacobinus Pignolus, Iacobus de Murta, Manfredus Verrus, Ansaldinus Pollicinus, Iacobus Anioinus, Iacobus de Septem, Petrus Stralleria, Iohannes Symia, Valens Caparagia, Guillelmus Barbavaria, Piper Pilavicinus, Contardus Guaracus, Opizo Fallamonica, Beccusrubeus Vicecomes, Azo de Vignali, Guillelmus de Braxili, Martinus bambaxarius, Detesalve de Platealonga, Guillelmus Lercarius, Guillelmus de Bulgaro, Guillelmus Vicecomes, Symon Streiaporcus, Iacobus Alpanus, Lanfranchus Ialnus, Iacobus de Levanto, Ogerius Scotus, Lanfranchus Bachemus, Guillelmus Mallonus Soldanus, Obertus de Cruce, Andreas Domusculte, Nic(olaus) Herodis de Mari, Nic(olaus) de Vultabio, Obertus Caffarraina, Opizinus Adalardus, Guillelmus Busca, Philippus de Sauro, Andriolus de Nigro, Thomas Aibonum, Iacobus Mussus Capelletus, Enricus Lecavela, Iohannes de Guisulfo, Symon de Prementorio, Guillelmus de Valencia, Bonifacius cintracus, Obertus Bucucius, Marchixinus Calvus, Symon de Galiana, Lanfrancus Zerbinus, Lanfrancus de Carmadino, Petrus de Marino, Andreas Lomellinus, Guillelmus Domusculte, Nic(olaus) Malerba, Thomas de Pinasca, Pascalis Vicecomes, Pascalis de Mari, Guillelmus Arnaldus, Iacobus Ususmaris, Obertus de Ranfredo, Rubaldus Macia, Mazonus Manens, David de Castro, Ansaldus de Asturis, Bonifacius Embriacus, Trencherius Ysmael, Ans(aldus) de Ast iudex, Nic(olaus) Albericus, Conradinus de Castro, Nic(olaus) Aurie, Baalardus de Pallo, Isembardus de Roderico, Petrus de Nigro iudex, Symon Sardena, Iohannes Noxencia, Ogerius Ricius, Pignolus Pignolus, Lanfrancus de Guisulfo, Opezinus de Petra, Murrinus Malocellus, Petrus de Furno, Iacobinus Detesalve, Guillelminus Calvus, Ansaldus de Baldizono, Guillelminus de Baldizone, Iacobus de Nigro, Petrus Dentutus, Guarnerius iudex, Iacobus Frexonus, Matheus Pignolus, Piccamilius. Anno dominice nativitatis M°CC°XLVI°, indictione tercia, die XXVIIII ianuarii. Testes Frexonus Guaracus de Sancto Laurentio et Vivaldus de Suxilia notarius.

Società Ligure di Storia Patria,
«I Libri Iurium della Repubblica di Genova»,
Vol I/5, a cura di Elisabetta Madia,
Genova 1999,
pagg. 22-26.

Sulla ratifica del trattato con l'imperatore Michele VIII

10 luglio 1261

Guarnerio Iudex sottoscrive, come ambasciatore del comune di Genova, un atto del 10 luglio 1261 che ratifica il trattato di alleanza con l’imperatore Michele VIII Paleologo. Fra i testimoni, anche Iacobo Iudex.

749.

1261, luglio 10, Genova

Il comune di Genova ratifica l’inserto trattato di alleanza stipulato dai suoi ambasciatori il 13 marzo precedente con l’imperatore Michele VIII Paleologo.

[Conventio imper]atoris Grecorum.

In nomine domini nostri Iesu Christi feliciter amen. Cum viri nobiles Guillelmus Vicecomes et Guarnerius iudex, nuncii et ambaxatores comunis Ianue, iverint ad excellentissimum imperatorem Grecorum, serenissimum dominum Michaelem, Ducam, Angelum, Comnenon, Palealogum, et fecerint convencionem cum ipso serenissimo imperatore, nomine et vice comunis Ianue, cuius tenor talis est:

In nomine domini nostri Iesu Christi et gloriose matris Marie amen. Michael, in Christo Deo fidelis imperator, moderator Grecorum, Duc, Angelus, Comnenus, Palealogus. Ex quo Guillelmus Vicecomes et Guarnerius iudex delegati fuerunt, mandato dominorum suorum, videlicet domini Martini de Fano, potestatis Ianue, domini Guillelmi Buccanigre, capitanei Ianue, consensu et comuni consilio octo nobilium et ancianorum et consiliariorum populi et comunis Ianue, ad nostrum imperium syndici, nuncii et procuratores, ad loquendum, petendum, tractandum, confirmandum, affirmandum et complendum cum imperio nostro omnia que ipsis commissa fuerunt a predictis eorum dominis potestate et capitaneo et toto comuni Ianue, venerunt ad imperium nostrum, imperium nostrum recepit eosdem illariter, honorifice et benigne et locuti fuerunt cum imperio nostro omnia capitula que ipsis commissa fuerunt petenda et petierunt ab ipso imperio nostro effectum eorumdem. Descendimus et nostrum imperium condescendit ad predicta capitula complenda et iuravit et promisit dictis nunciis, procuratoribus atque sindicis, recipientibus nomine et vice comunis Ianue, ipsa capitula per presens privilegium de aurea bulla imperii nostri munitum ad sancta evangelia et honorabilem et vivificatricem crucem et omnes sanctos. Im primis quod a presenti die in antea habebit imperium nostrum et successores eius amorem et pacem perpetuam cum comuni Ianue et districtualibus eius et quod habebit guerram de cetero cum comuni Veneciarum et cum Veneticis omnibus, inimicis nostris, et quod non faciet pacem cum ipso comuni, treugam neque concordium sine consciencia et voluntate comunis Ianue et dictum comune Ianue non faciet pacem, treugam neque concordium cum ipso comuni Veneciarum sine consciencia et voluntate nostri imperii. Item quod salvabit per se et homines dicti imperii quod habet et Dei misericordia acquisiverit in mari et terra, in portibus et insulis quos et quas habet et de cetero divina pietate acquisiverit universos Ianuenses et de districtu Ianue et eos omnes qui Ianuenses appellabuntur, in personis et rebus, sanos et naufragos, dum tamen testificetur per litteras potestatis Ianue seu capitanei vel consulum Ianuensium qui tunc fuerint in partibus Romanie eos esse Ianuenses vel de districtu Ianue vel dictos Ianuenses. Item dedit et concessit dictis nunciis et sindicis, recipientibus nomine et vice comunis Ianue et singulorum Ianuensium, liberalitatem, franchiciam et immunitatem de cetero in perpetuum in mari et terra, in portubus et insulis nostris quos et quas nunc habet et de cetero Dei misericordia acquisiverit, ita tamen quod omnes Ianuenses et de districtu Ianue et dicti Ianuenses sint franchi, liberi et immunes in toto predicto imperio nostro ab omni comergio, dacita et exactione, intrando imperium nostrum et exeundo, stando et eundo de terra in terram per mare et per terram, cum mercibus vel sine mercibus illuc delatis vel illic emptis et alio deferendis personaliter vel realiter. Item dedit et concessit in terris infrascriptis et qualibet earum ad liberum, iure proprietatis et dominii, in Anea, Smirris, in Landrimitri et, Dei misericordia, in Constantinopoli et in partibus Salonichi aput Cassandriam et in infrascriptis insulis et qualibet earum, silicet in Metelin, in Syo et, Dei misericordia, in Creti et in Negrampo, logiam, palacium, ecclesiam, balneum, furnum et iardinum et domos sufficientes ad stallum mercatorum qui ibidem utentur causa negociandi, ita tamen quod ex ipsis aliqua pensio peti non debet nec exigi et in predictis terris et insulis habere debent et possint Ianuenses et in qualibet earum ad eorum velle consules, curiam et iurisdictionem meram et mixtam in civilibus et criminalibus omnibus super omnibus Ianuensibus et de districtu Ianue qui dicuntur Ianuenses, et si questio erit utrum aliquis esset Ianuensis vel de districtu vel appellatus, credatur et stetur assercioni consulum Ianuensium qui tunc temporis fuerint. Promisit autem et convenit quod non recipiet aliquem Ianuensem nec de districtu in vassallum hominem seu fidelem quin semper sit sub curia et iurisdictione consulum Ianuensium et sub ipsis respondere teneatur tamquam civis et habitator Ianue. Item promisit et convenit quod non impediet vel impediri faciet nec permittet in toto nostro imperio quod habet et Dei misericordia acquisierit aliquem Ianuensem vel de districtu Ianue vel dictum Ianuensem pro facto seu delicto alterius occasione aliqua in persona vel rebus, sed pena suos teneat actores, ita quod ceteri nullum dampnum vel lesionem paciantur pro debito alterius, delicto vel rapina, et si quis esset inculpatus vel acusatus vel requisitus de aliquo debito, rapina seu delicto aliquo, cognoscatur de hiis sub curia et iurisdictione consulum Ianuensium et si aliquis de terra nostri imperii vel aliquis qui non sit de nostro imperio nec sit Ianuensis offenderet aliquem predictorum Ianuensium vel esset debitor de aliqua quantitate, imperium nostrum procedet et faciet iusticiam summariam et expeditam. Item quod non permittet de cetero in tota terra et insulis nostri imperii quas habet et Dei misericordia acquisierit aliquam armatam fieri, que armata sit et esse debeat contra comune Ianue vel Ianuenses et districtus, non receptabit nec receptari permittet armatam aliquam contra Ianuenses factam in toto dicto nostro imperio neque concedet inimicis comunis Ianue mercatum aliquod, exceptis Pisanis qui sunt fideles nostri imperii, et omnes piratas contra comune Ianue de toto nostro predicto imperio expellet et persequetur eosque atque puniet secundum iusticiam offensores. Item promisit, convenit et confirmavit iura, rationes et privilegium iurium et edificiorum, divina misericordia faciente, que comune Ianue seu aliquis pro comuni consuevit habere in urbe magna Constantinopolis et si Dominus omnipotens concesserit imperio nostro recuperare et capere dictam civitatem, tunc dabit in civitate predicta palacium comuni Ianue, stallum, possessiones et introitus et gratiam faciet dicto comuni, videlicet quod dabit dicto comuni ecclesiam Sancte Marie quam modo tenent Venetici cum logiis que sunt circa ipsam ecclesiam et cimiterio ipsius atque solum castri Veneticorum quod est in ipsa civitate, si dictum comune instanter et efficaciter ad dictam civitatem capiendam succursum miserit galearum. Item dedit et concessit, iure proprietatis et dominii, cum plena iurisdictione mera et mixta civitatem sive locum Smirrarum et eius portum cum suprapositis possessionibus et districtu et habitatoribus, introitu exituque maris et terre, liberam et expeditam perpetuo possidendam, videlicet totum illud quod pertinet imperatorie maiestati, salvis iuribus episcopatus et ecclesiarum ipsius civitatis et eorum militum qui sunt privilegiati in ipsa civitate in hereditate ab imperio nostro in ordine milicie, que civitas est utilis ad usum mercationum et habet bonum portum et est affluens bonis omnibus. Promisit iterum et convenit dare annuatim comuni Ianue pro sollempniis perparos quingentos et duo palia deaurata et archiepiscopatui Ianue annuatim perparos sexaginta et palium unum deauratum, ut memoratur in privilegio felicis memorie domini Emmanuelis, imperatoris quondam Grecorum. Item promisit et convenit quod non faciet de cetero comuni Ianue devetum aliquod in toto dicto imperio quod habet et Dei misericordia acquisierit de aliquibus mercationibus, victualibus atque grano, sed ipsas mercationes, victualia et granum permittet extrahere de toto iam dicto imperio omnibus et singulis Ianuensibus et deferre libere et expedite, sine aliquo impedimento dacite, commergii seu exactionis. Item promisit et convenit quod non detinebit nec detineri faciet nec permittet aliquam navim neque lignum alicuius Ianuensis aliqua occasione, nec aliquem Ianuensem in persona vel rebus, sed ipsos et ipsas semper exire permittet de toto imperio personaliter et realiter nisi inculpatus foret de aliquo debito, furto vel rapina de quibus sub curia Ian(uensium) debeat iudicari. Item promisit et convenit quod non imponet nec exiget nec exigi faciet ab aliqua persona aliquod novum commergium, dacitam seu exactionem in toto imperio predicto quod habet et acquisierit Dei misericordia de illis mercationibus quas emerit a Ianuensibus nec ipsis vendiderit nec qui dicantur Ianuenses nisi ut hinc retro tempore felicis memorie domini imperatoris Kaloiani, agnati nostri, de similibus mercationibus solitum fuit exigi et haberi. Promisit iterum et convenit quod non permittet ire de cetero negociatum intra maius mare aliquem Latinum nisi Ianuenses et Pisanos et eos qui deferrent peccuniam seu res nostri vestiarii, quibus Ianuensibus devetum non faciet eundi intra maius mare et redeundi cum mercibus vel sine mercibus, sed libere possint ire et expediri ab omni comergio et redire. Promisit insuper et convenit, firmatis et ratificatis per sacramentum hiis que continentur in presenti privilegio per potestatem Ianue, capitaneum Ianue et octo nobiles et ancianos et totum comune atque consiliarios Ianue versus imperium nostrum, quod liberabit et absolvet a carceribus et vinculis omnes Ianuenses et de districtu Ianue et qui dicuntur Ianuenses qui sunt in carceribus nostri imperii et ipsos ire et recedere permittet. Predicta vero omnia et singula, ut continentur superius, promisit et convenit imperium nostrum et iuramento confirmavit per se et successores predictis sindicis, nunciis et procuratoribus, recipientibus nomine et vice comunis Ianue et singulorum Ianuensium, ex quo ergo predictas peticiones dictorum nunciorum recepit et adimplevit imperium nostrum et per iuramentum confirmavit. Iuraverunt namque et predicti nuncii videlicet Guillelmus Vicecomes et Guarnerius iudex ad sancta Dei evangelia et ad honorabilem et veram crucem et omnes sanctos et receperunt super animas suas et dominorum suorum potestatis et capitanei et octo nobilium et ancianorum, consiliariorum et tocius comunis ut adimpleant et isti videlicet potestas, capitaneus et comune omnes peticiones imperii nostri subscriptas et iurare debeant multociens dicti videlicet potestas, capitaneus, anciani, octo nobiles et comune Ianue ut adimpleant isti et per iuramentum confirment et ratificent infrascripta. Im primis quod comune Ianue habebit de cetero pacem et amorem perpetuum cum imperio nostro et successoribus eius et non faciet pacem, treugam nec concordium cum comunibus inimicis nostris Venet(icis) sine conscientia et voluntate imperii nostri et sicut imperium nostrum tenetur non facere treugam, pacem nec concordium cum ipsis Venet(icis) sine voluntate et conscientia dicti comunis Ianue. Item quod salvabunt, custodient et defendent et honorabunt in Ianua et districtu Ianue quem habet et de cetero acquisierit omnes nuncios et homines et fideles nostri imperii. Item quod omnes mercatores et singuli qui sunt de terra nostri imperii possint ire Ianuam et facere mercanciam et totum districtum eius quem habet et de cetero acquisierit et extrahere de Ianua et districtu eius de omnibus mercimoniis et armis et equis libere, sine aliqua dacita vel comergio, et quod sint liberi et franchi in Ianua et districtu eius quem habet et acquisierit eundo et redeundo et quod custodiri debeant sani et naufragi. Item quod non permittent aliquam armatam fieri in Ianua vel districtu eius habito et habendo per aliquos inimicos imperii nostri vel per aliquos alios contra dictum imperium vel gentes seu insulas imperii nostri. Item quod omnes Ianuenses et de districtu Ianue qui voluerint venire in servicium nostri Imperii possint venire cum galeis, armis, navibus et equis et quod dictum comune, potestas et capitaneus non possint ipsos detinere. Item quod omnes Ianuenses et de districtu Ianue et qui pro Ianuensibus se appellant qui fuerint in imperio nostro adiuvabunt ad deffendendum et deffendent terram nostri imperii et homines bona fide, non tamen propterea possint detineri personaliter vel realiter quin semper ad eorum voluntatem de nostro imperio exire possint et recedere personaliter et realiter. Item si aliqua navis mercatorum Ianue fuerit in imperio nostro et tunc acciderit quod stolus Pisanorum seu Veneticorum vel aliorum qui habent guerram cum imperio nostro et capitaneus seu duccas vel castellanus loci ubi iam dicta navis esset requireret de hominibus navis predicte pro muniendo castrum et pepigerit cum ipsis Ianuensibus per tantum tempus quantum pactum fecerit cum ipsis dando ipsis solidos videlicet decem dierum vel viginti vel unius mensis vel plus vel minus, quod dicti Ianuenses qui pepigerint teneantur debito castrum illud defendere et salvare sicut castrum proprium Ianuensium et non facere aliquam maliciam dicti castri seu tradictionem, quod castrum reddere debeant illi homini qui ibi fuerit pro parte imperii nostri, et si inveniretur quod dicti Ianuenses facerent maliciam seu traditionem dicti castri, teneantur comune Ianue, capitaneus et potestas contra ipsos correctionem et vindictam facere sicut essent in simili casu traitores comunis Ianue. Item quod nuncii imperii nostri semper ad eorum voluntatem possint extrahere de civitate Ianue et districtu habito et habendo libere, sine aliquo comergio, arma et equos. Item quod si necesse habuerit galearum imperium nostrum et eas petere voluerit pro serviendo imperio nostro, comune Ianue, capitaneus et potestas armabunt ab una galea usque in quinquaginta cum expensis imperii nostri, sicuti apparet et scriptum est de expensis in isto privilegio sacramentato, videlicet quod homines uniuscuiusque galee quolibet mense habeant pro victualibus cantaria nonaginta panis biscocti, que sunt ad pondus librarum Romanarum libre quatuordecim milia quadringente; item fabas modia decem ad modium Constantinopolis, item carnes sallitas cantaria sex Ianue, que sunt libre noningente sexaginta Romane. Item caseum libre mille Romane; item vinum ad mitram ruffi ducentos bm quadraginta. Item quod homines predictarum galearum debent habere solidos imperii nostri pro quolibet mense et quolibet homine sicut hic continetur, videlicet comitus uniuscuiusque galee perperos sex et dimidium, quatuor nauclerii uniuscuiusque galee perparos tredecim, videlicet quilibet nauclerius perparos tres et karatos sex, supersalientes uniuscuiusque galee quadraginta perparos centum, videlicet pro quolibet perperos duos et dimidium, petentarius uniuscuiusque galee perparum unum et karatos decem et octo, vogerii centum octo uniuscuiusque galee perparos centum octuaginta novem, videlicet pro quolibet perparum unum et karatos decem et octo. Predictos namque solidos et victualia dabit et solvet imperium nostrum populo dictarum galearum ab ea die qua recesserint de portu Ianue dicte galee in antea et comune Ianue teneatur debito dictas galeas apparare bene et integre de totis sarciis earum et apparatu. Que galee et homines ipsarum servire debent imperium nostrum contra homines omnes inimicos imperii nostri, excepto contra Ecclesiam Romanam et contra illas comunitates et barones cum quibus comune Ianue pacem seu convencionem habet, qui debent nominari et cognosci et dari in scriptis ea die qua iurabunt versus imperium nostrum potestas, capitaneus, octo nobiles, anciani, consiliarii et comune Ianue. Et imperium nostrum galeas sibi missas licentiabit de imperio nostro, facto servicio imperii nostri, et si acciderit quod ipsas licenciaret infra diem primam intrantis mensis octubris, quod homines ipsarum galearum habuerint dictos solidos et dispendium quadraginta dierum tunc proxime futurorum ex quo licenciate fuerint, si vero ante dictum terminum dierum quadraginta dicte galee accesserint portum Ianue, teneatur dictum comune restituere imperio nostro solidos et dispendium qui superessent illorum dierum qui superessent, de quibus faciat imperium nostrum voluntatem suam, et si acciderit quod imperium nostrum licenciaret dictas galeas transacta dicta prima die octubris, quod dabit imperium nostrum solidos et dispendium hominibus ipsarum galearum per tantum tempus quantum moram fecerint ad accedendum portum Ianue. Teneantur tamen admiratus, comiti et nauclerii dictarum galearum iuramento quod licet imperium nostrum ante dictum terminum ipsas licenciet vel post ire cum dictis galeis efficacius omnibus modis nullo tardatu apud Ianuam comode ad eorum posse. Item quod aliquis mercator Ian(uensis) af vel de districtu vel qui dicatur Ianuensis non portabit res alicuius extranei intrando terram imperii nostri nec exeundo de ea in fraudem comergii nostri imperii et hoc cognoscatur litteris vel testimo <nio> consulum Ianuensium qui tunc fuerint Romanie. Item quod omnes mercatores Ian(uenses) et districtus habeant licenciam faciendi et exercendi et extrahendi de toto imperio nostro omnes merces, excepto auro et argento nisi foret de voluntate imperii nostri, perparos autem et turchefaros liceat eos extrahere ad eorum voluntatem et deferre. Ex quo autem dicti nuncii, sindici et procuratores requisiverunt ab imperio nostro logiam apud Landimitri, in Syo, Annea, Metelin, Cassandria et Smirris et, Deo volente, in Constantinopoli et in Negroponti et in Creti et dedit et concessit ista ipsis, promiserunt et promittunt ipsi nuncii quod negociationes quas Ianuenses et qui nominati sunt Ianuenses offerent ad domus suas, quas negociationes apportabunt de partibus exteris et eas negociationes in scripto et per sacramentum dabunt et manifestabunt et denunciabunt certissime comergeariis imperii nostri, ut comergearii ius suum accipiant et ab aliis extraneis, preter a Ianuensibus. Alie autem mercationes quas offerent alii mercatores Greci et alie generationes extra Ianu(ense)s poni debent ad domus imperiales et ibi ipsas comperare debeant Ianuenses, ita ut isti quidem liberi sint, alii autem solvant ius comergii. Predicta omnia et singula promittit imperium nostrum per presens privilegium sacramentatum salvare et attendere si potestas, capitaneus Ianue, octo nobiles et anciani et consiliarii et totum comune iurabunt conventiones predictas iuratas a predictis nunciis, sindicis et procuratoribus delegatis, videlicet Guillelmo Vicecomite et Guarnerio iudice, et salvabunt et confirmabunt ipsas omnes iuratas et firmatas per predictos sindicos, nuncios et procuratores secundum quod continetur in privilegio inde facto. Acta fuerunt predicta in Rom(ano) imperio, in aula imperiali que est apud Nifum, M°CC°LX° primo a nativitate domini nostri Iesu Christi, indic(tione) quarta, die XIII marcii.

Ad requisicionem et instanciam nobilium virorum dilectissimi avunculi ipsius excellentissimi imperatoris parachimemoni, magni anuli Imperii sui, Isachii Ducis et pansebastis sebastis, familiaris eiusdem serenissimi imperatoris, domini Theodori Crivicioti et venerabilis archidiaconi beneducti cleri imperii sui domini Leonis, habencium plenum mandatum ab ipso felicissimo imperatore, ut constitit per instrumentum factum manu Iacobi Maçuki notarii, M°CC°LXI°, die XXVIII aprilis, indic(tione) quarta, bulla aurea sui imperii roboratum, illustres et potentes viri dominus Iordanus de Rahalvengo, potestas, et dominus Guillelmus Buccanigra, comunis et populi Ian(ue) capitaneus, die decima mensis iulii, feliciter di amen, congregato universo consilio more solito cornu, campana et voce preconis, in quo fuerunt octo nobiles, anciani populi, consiliarii magni consilii, omnes consules misteriorum et quatuordecim viri de nobilioribus, melioribus et dicioribus comunis Ianue per compagnam ad hoc specialiter ad brevia vocati, exposita et lecta forma ipsius convencionis per Lanfrancum de Sancto Georgio, comunis Ianue notarium et cancellarium, coram eis, ipsorum auctoritate, consensu, decreto, voluntate, ordinacione et consilio, presentibus ipsis ambaxatoribus eiusdem imperatoris in ipso consilio existentibus, tactis corporaliter evangeliis, iuraverunt ad sancta Dei evangelia et ad vivificatricem crucem et ad omnes sanctos Dei ipsam convencionem promissam, factam, firmatam et iuratam cum excellentissimo imperatore Grecorum, magnifico et serenissimo domino, per iam dictos nuncios et ambaxatores comunis Ianue, nomine et vice ipsius comunis, sicut distincte et aperte in ipsa per omnia continentur de cetero attendere et observare et observari facere bona fide et sine fraude, salvis semper hiis omnibus exceptuatis que inferius denotantur, que ipsis nunciis et ambaxatoribus eiusdem domini imperatoris in ipso consilio legi fecerunt et exhiberi in scriptis sicut per ipsam convencionem extiterat ordinatum. Postmodum vero octo nobiles, anciani populi, consiliarii, consules misteriorum et quatuordecim viri iam dicti, quorum nomina inferius denotantur, similiter ipsis evangeliis corporaliter tactis, sicut ipsi domini potestas et capitaneus iurarunt ut superius continetur ita iurarunt attendere et observare bona fide et sine fraude. Qua iurata, ipsam convencionem cum additionibus infrascriptis approbarunt, ratificarunt et per omnia confirmarunt, eodem serenissimo imperatore Grecorum ipsam convencionem, sicut nunc scripta est et in presenti pagina omnia continentur, inviolabiliter cum ipsis additionibus observante et observari faciente bona fide et sine fraude. Que omnia et singula supradicta cum hiis que subscribuntur inferius et specialiter quod dominus imperator predictus cum omnibus illis qui voluerint habere pacem cum comuni Ianue faciet pacem cum eis, si ipse voluerit habere pacem et concordium cum eis, iam dicti ambaxatores eiusdem serenissimi imperatoris, tactis corporaliter evangeliis, in presencia supradictorum omnium in ipso generali consilio iurarunt ad sancta Dei evangelia et ad vivificatricem crucem et ad omnes sanctos et in anima ipsius domini imperatoris attendere et observare hec omnia et quod ipse serenissimus imperator ipsa per omnia observabit inviolabiliter et faciet a suis subditis et fidelibus observari cum addicionibus sepedictis. Nomina autem illorum que exceptuata sunt de presenti convencione, qui habent convencionem cum comune Ianue sunt hec: im primis sacrosancta Romana Ecclesia, imperator Romanorum, civitas Rom(e), rex Fran(cie), rex Castelle, rex Anglie, rex Sicilie, rex Aragonum, rex Armenie, reges et regna Cipri et Ierusalem, comes Tholosanus, comes Provincie, dominus Philipus de Montfort, dominus Tyri et heredes eius, omnes barones regnorum Ierusalem, Cipri et Syrie christiani, hospitale Sancti Iohannis Ierosolimitani et omnes alie mansiones religiose, civitas Acon, rex Tunesim, soldanus Babillonie, Damasci et Alapii, soldanus Turchorum, marchio Montisferrati et omnes Lombardi, civitas Pisarum, Guillelmus de Villaard(uino), princeps Archaye et successores eius. Item ipsi dominus potestas, dominus capitaneus et comune Ianue promiserunt eisdem ambaxatoribus, recipientibus nomine et vice ipsius domini imperatoris, quod si aliquis ex infidelibus vel proditoribus ipsius in civitate Ian(ue) vel suo districtu inventus fuerit, comune Ianue ipsum puniet tamquam proditorem et offensorem comunis Ianue et quod persequentur piratas omnes anelantes ad offensionem sui imperii in toto posse et districtu Ianue quemadmodum idem serenissimus imperator comuni Ianue facere promisit et superius continetur. Nomina supradictorum qui pacem et convencionem presentem iurarunt sunt hec. Im primis octo nobiles: Iacobus Mallonus, Iacobus de Galiana, Martinus Tornellus, Pascalis Vicecomes, Guillelmus Reflatus, Nic(olaus) de Serrino, Matheus Pignolus et Lanfrancus de Guisulfo. Anciani: Andriolus Embriacus, Marinus Adalardus, Iacobus Manens, Iohannes Bosus, Bonvassallus Garafia, Nic(olaus) de Bulgaro, Iacobus Guaraccus, Willelmus de Romano, Pascalis de Oliva, Ido de Murta, Symon de Zuffa, Raymundus Buccucius, Fredericus Frondus, Bernardus de Begali, Willelmus Lercarius quondam Ugonis, Iohannes Ugonis, Willelmus de Porta, Guillelmus de Alpis speciarius, Guillelmus de Prementorio, Lanfrancus pelliparius, Nic(olaus) Nigrinus, Iacobus Bestagnus, Willelmus Bocatus, Guillelmus Calvus, Pascalinus de Arcu, Benevenutus Pinellus. Consiliarii, consules misteriorum et alii viri quatuordecim per compagnam: Iacobus Ususmaris, Martinus de Guisulfo, Nic(olaus) Luccensis, Gabriel de Grimaldo, Thomas de Nigro, Iohannes de Moniardino, Iacobus Auricula, Pascalis de Oliva, Symon Frumentum, Belmustus de Carmadino, Bonaventura Contardus, Castellinus de Savignono, Leonardus calegarius, Iohannes Curlaspeu, Henricus faber, Iohannes calegarius, Bartholomeus Brillo, Symonetus de Claritate, Nic(olaus) de Volta, Guillelmus de Volta, Conradus Ventus, Pascalis Resta, Nicola de Volta, Nic(olaus) de Madio, Symon Quatuordecim, Willelmus Arcantus, Obertus Advocatus, Marinus de Vultabio, Petrus Gabernia, Raymundinus Cigala, Iacobus Pinellus, Henricus Aurie, Bonifacius Piccamilius, Lanfrancus Cibo, Lanfrancus Gabernia, Guido Spinula, Luchetus de Grimaldo, Ansaldinus Aurie, Luchas de Grimaldo, Nic(olaus) de Savignono, Ugettus Alpanus, Symon Tartaro, Nic(olaus) Aurie, Gilietus de Nigro, Guidetus Baionus Spinula, Nic(olaus) Aurie Oberti, Symon de Camilla, Willelmus Lercarius, Andr(eas/iolus) de Nigro, Ranaldus Ceba, Guillelmus de Castro, Ramundinus Turdus, Iacobus Beginus, Iacobus Piccamilius, Ugettus fornarius, Fulco Iacharias, Nic(olaus) Squarçaficus, Petrus fornarius, Lanfrancus de Sancto Romulo, Lambertus fornarius, Petrus fornarius, Symon Malocellus, Paganus pelliparius, Ugo calegarius, Armanus tinctor, Marchus tinctor, Ramundus macellarius, Symon Grillus, Obertus Bassus, Thomas corrigiarius, Ansaldus ferrarius, Symon de Levanto, Ilionus draperius, Andreas Gattilusius, Bonvassallus de Cassino, Symon Garrius, Nic(olaus) de Vedereco, Bonifacius Piper, Andriolus Pignolus, Grimaldus Piper, Guirardus capsiarius, Iacobus Anioinus, Obertinus Buccanigra, Manuel de Loco, Symon Bonoaldi, iudex domini capitanei, notarius Ogerius Buccanigra, Rainaldus Buccanigra, Iohannes Albericus, Armanus Pinellus, Enricus Piccamilius, Symon Bonaventura, Pascalis Traverius, Willelmus de Sancto Syro, Symon de Bruxeto, Iacobus iudex, Vivaldus Fantolinus, Willelmus Tartaro, Enricus Passius, Obertinus Mignardus, Cigala ferrarius, Valens capsiarius, Dominicus barberius, Conradus tornator, Obertus de Levanto, Iohannes Ugo, Conradus Marçoccus, Marchus portonarius, Enricus Belemane, Andreas Nigrinus, Arlandus de Pomario, Ansaldus Mallonus, Lanfrancus Cebo, Conradus Malfiliaster, Iohannes de Furno, Lanfrancus de Roccataliata, Vivaldus speciarius, Bernardus de Begario, Guido açimator, Lanfrancus pelliparius, Symon pelliparius, Ardoinus remularius, Secundus barrilarius, Petrus de Fossatello, Rubaldus caligarius, Rollandus talliator, Guigonus de Mercato, Guillelmus Gabernia, Symon Specia, Fresonus Malocellus, Nic(olaus) Buccanigra, Ottolinus Vicecomes, Guarnerius iudex, Alex(ander) de Carlo, Lanfrancus Ususmaris, Enricus Calvus, Iohannes de Monterubeo, Andriolus Pignolus, Grimaldus Piper, Andreas Gattilusius, Obertus Stanconus, Enricus Drogus, Iacobus Malocellus, Willelmus Pitella, Baldoinus de Salvo, Iacobus de Bonoguidone, Enricus de Porta, Festa de Riparolio, Lanfrancus de Sancto Georgio, Symon Rosus, Rollandus magister, Iohannes Marosa, Iacobus de Iardino, Rollandus scutarius, Martinus çocolarius, Iacobus bambaxarius, Petrus guanterius, Willelmus Gintilis, Willelmus Bocia, Rollandus tornator, Nic(olaus) de Damiata, Obertus de Cogoleto, Iacobus Dalmatius, Rubeus tabernarius, Iacobus Donatus, Andreas speciarius, Obertus de Roço, Rainaldus Carnigia, Albertus Spaerius, Obertus ferrarius, Matheus draperius, Iohannes de Lavania, Obertus zocolarius, Guillelmus magister, Guirardus Archerius, Iohannes tinctor, Ambrosius Basterius, Petrus Mazarasa, Lanfrancus sellarius, Guillelmus clavonerius, Stephanus battifolium, Guillelmus Desderius, Ruffinus barberius, Ruffinus albergator, Bonaiunta Pexatus, Alegrinus cultillerius, Amicus Spaerius, Iohannes Gaffa, Martinus ferrarius, Amicetus ferrarius, Iohannes Capelletus, Scottus Capelletus, Lanfrancus de Mezano, Otto sartorius, Lombardus macellarius, Henricus macellarius, Symon Streiaporcus, Enricus Nepitella, Marinus Ususmaris, Marinus de Serrino, Marinus strallarius, Bonaiuncta faber, Armanus faber, Ventura tinctor, Iacobus balisterius, Lanfrancus de Recho, Paganus barberius, Petrus Embronus. Actum Ianue, in palacio illorum Aurie, millesimo ducentesimo sexagesimo primo, indic(tione) tercia, die decima iulii, feliciter amen, presentibus testibus Lanfrancho de Sancto Georgio, Festa de Riparolio et Iohanne Arescha.

(S.T.) Ego Ogerius Buccanigra, sacri Imperii et comunis Ianue notarius et ipsius comunis cancellarius, supradicta omnia scripsi et meo signo signavi.

(S.T.) Ego Iacobus Bonacursus, notarius sacri Imperii, ut supra exemplavi de instrumento autentico scripto manu Ogerii Bucanigre, sacri Imperii et comunis Ianue notarii, ut in eo vidi et legi, nil addito vel diminuto quod mutet sensum vel variet intellectum, et in publicam formam redegi, mandato et auctoritate domini Symonis de Bonoaldo, iudicis et assessoris domini Guillelmi Bucanigre, capitanei comunis et populi Ian(uensium), millesimo CC°LXI°, die XVIII augusti, presentibus testibus Ricobono Millomini et Petro de Musso, filio Petracii, notariis.

Società Ligure di Storia Patria,
«I Libri Iurium della Repubblica di Genova»,
Vol I/4, a cura di Sabina Dellacasa,
Genova 1998,
pagg. 271-285.

Sulla convenzione fra Genova e Oneglia

13 giugno 1281

Iacobo Iudex sottoscrive, come consigliere, un atto del 13 giugno 1281 che ratifica una convenzione fra Oneglia e Genova. L'atto è rogato da Manfredo Iudex, che lo sottoscrive anche come consigliere.

1186.

1281, giugno 13, Genova

Il notaio Romeo, procuratore del comune di Oneglia, giura l’osservanza delle convenzioni stipulate con il comune di Genova.

De Unegia.

In nomine Domini amen. Romeus, notarius de Unelia, sindicus comunis et universitatis hominum Unelie ad infrascripta specialiter constitutus, ut apparet per publicum intrumentum cuius tenor talis est:

In castro Unelie, ante domum Andrioli notarii, in publica concione universitatis Unelie ibi per cornu more solito congregata, Gandulfus Pinus, Donadeus Obertus, rectores comunis Unelie, voluntate et consensu dicte universitatis et consiliariorum infrascriptorum Unelie ibi per campanam, ut moris est, convocatorum, fecerunt, constituerunt et ordinaverunt Romeum notarium licet absentem suum sindicum, actorem et nuncium specialem ad iurandum conventionem factam inter comune Unelie, ex una parte, et comune Ianue, ex altera, in anima dicti sindici et hominum omnium Unelie, dans et concedens eidem sindico liberam et generalem administrationem, potestatem, facultatem et largam bayliam in predictis et quolibet predictorum, promittentes notario infrascripto, stipulanti et recipienti nomine et vice cuius vel quorum interest vel interesse potest, se ratum et firmum habere et tenere quicquid per predictum sindicum in predictis et circa predicta et quolibet eorundem actum, gestum fuerit procuratum perpetuo habiturum et attendere et complere et contra in aliquo non venire, sub ypotheca et obligatione bonorum dicti comunis habitorum et habendorum. Insuper Matheus Reparatus, executor comunis Unelie, iuravit ad sancta Dei evangelia, tactis scripturis, in anima sua et hominum Unelie quicquid in predictis per predictum sindicum actum, factum fuerit et iuratum se ratum et firmum perpetuo habiturum. Nomina consiliariorum sunt hec: Conradus Pel., Ricobonus Tiragall(us), Nic(olaus) Artinerius, Saxus Saldus, Leo Brocardus, Gilius Garosius, Sibonus Ascherius, Gandulfus Bonus, Iohannes Candelerius iudex, Manfredus iudex, Gandus Pinus, Iacobus Savior, Audezonus Silica, Enricus Sposata, Iacobus iudex, Mazal Car., Matheus Reparatus, Guillelmus Pira. Predicti hanc cartam fieri iusserunt. Anno Domini MºCCºLXXXIº, indic(tione) VIIII, die XI iunii. Testes vocati fuerunt Gandus Silica, Oddo Berta et Obertus Roth.

(S.T.) Ego Manfredus iudex, sacri palacii notarius, hiis interfui, rogatus hanc cartam scripsi trad<i>dique.

nomine et vice dicte universitatis hominum Unelie, in presentia domini Michaelis de Salvaticis, civitatis Ianue potestatis, tactis sacrosanctis scripturis, iuravit in animam rectorum, consiliariorum et universitatis hominum Unelie conventionem et conventiones factam et factas inter comune Ianue, ex una parte, et comune Unelie sive alium seu alios nomine comunis Unelie, ex altera, inviolabiliter et in perpetuum observare. Et ut de predictis omnibus possit in perpetuum fieri plena fides rogavit me Lafrancum de Vallario notarium dictus sindicus ut inde conficerem presens publicum instrumentum, presentibus testibus ad hec vocatis specialiter Nicolao Porco, Iacobo Richerio et Palmerio Mignardo. Actum Ianue, in palacio illorum Aurie ubi regitur curia, anno dominice nativitatis MºCCºLXXXIº, die XIII iunii, indic(tione) VIII, post vesperas.

(S.T.) Ego Rollandinus de Richardo, sacri palacii notarius, hoc instrumentum extraxi et exemplavi ex cartulario instrumentorum compositorum manu Lafranchi de Vallario notarii sicut in eo vidi et legi, nichil addito vel diminuto nisi forte littera vel sillaba, titulo seu puncto causa abreviationis, sententia non mutata, de mandato tamen domini Danii de Osenaygo, civitatis Ianue potestatis, presentibus testibus Iohanne Bonihominis, Loysio Calvo, cancellariis comunis Ianue, et Iacobo de Albario notario, anno dominice nativitatis MºCCCºIº, indicione XIII, die vigesima iunii.

Società Ligure di Storia Patria,
«I Libri Iurium della Repubblica di Genova»,
Vol I/7, a cura di Eleonora Pallavicino,
Genova 2001,
pagg. 66-68.