Sulla convenzione fra Albenga e Genova

18 febbraio 1251

Rubaldo Iudex è procuratore del comune di Albenga in un atto del 18 febbraio 1251 con il quale Genova e Albenga stipulano una convenzione.

720.

1251, febbraio 18, Varazze

I comuni di Genova e di Albenga stipulano una convenzione.

Co<n>ventio Albingane.

In nomine Christi amen. Hec sunt pacta et conventiones pacis et concordie firmata et tractata inter comune Ianue, ex una parte, et syndicos seu ambaxatores comunis et civitatis Albingane, ex altera. In primis nos Rubaldus iudex, Ogerius Baapitius, Aicardus Caçolinus, Enricus Collus, Robaldus Pandalus et Bonusiohannes de Iacobo, nuncii, procuratores et syndici civitatis et comunis Albingane, sicut constat per publicum instrumentum scriptum manu Robaldi Feni notarii, millesimo CC°LI°, indictione VIIIIª, die II° februarii, nomine et vice dicti comunis et civitatis Albingane et pro ipso comuni, promittimus et convenimus vobis domino Menabovi de Turricella, civitatis Ianue potestati, stipulanti nomine civitatis et comunis Ianue, attendere et observare et attendi et observari facere a comuni et ab hominibus Albingane et districtus conventiones et pacta infrascripta, videlicet quod civitas et homines Albingane et districtus erunt de cetero ad mandata comunis Ianue, salvis hiis que inferius conceduntur per comune Ianue civitati et hominibus Albingane. Item quod castrum Albingane, quod est in civitate Albingane, debet habere comune Ianue et tenere et ex eo facere suam voluntatem et suum esse debeat. Item cabella salis de Albingana cum toto proventu eiusdem cabelle debet esse comunis Ianue, ita quod in aliqua parte Albingane vel districtus Albingane non possit nec debeat esse cabella salis sine voluntate comunis Ianue et in ea cabella ponat comune Ianue officiales ad suam voluntatem. Item quod in aliqua parte civitatis Albingane vel districtus sal non possit nec debeat exhonerari nisi per comune Ianue et ad eius voluntatem et, si contrafieret, comune Ianue possit punire contrafacientes. Item quod homines Albingane et districtus teneantur facere pacem et guerram ad voluntatem comunis Ianue et ire in exercitibus et cavalcatis et armamentis lignorum comunis Ianue ad voluntatem ipsius comunis. Item quod homines Albingane et districtus deveta facta et que fient per comune Ianue observabunt et observare teneantur secundum quod cives Ianue tenentur et tenebuntur. Item quod homines Albingane et districtus teneantur navigare de Ianua in pelagus causa negociandi et in Ianua venire ad se expediendum et inde movendum in ligno quo debebunt navigare et solvere pro expedicamento teneantur sicut alii cives Ianue facient et solvent. Item quod cives Ianue et districtus tractabuntur et esse debeant in Albingana et districtu sine aliquo gravamine novi usus vel prestationis aut dacite imposite vel imponende secundum quod erant et tractabantur ante inceptam guerram. Item quod homines Albingane et districtus teneantur venire in Ianua ad faciendum rationem civibus Ianue et districtus de contractibus et conventionibus in Ianua celebratis inter Ianuenses et de districtu Ianue et Albinganenses et districtus vel si dictum sit vel deductum in conventione vel contractu quod Ianue debeant conveniri aut etiam si in Ianua reperirentur Albinganenses, teneantur in Ianua respondere et pro rapina vel cursaria facta in homines Ianue vel districtus vel de amicicia Ianue teneantur homines Albingane et districtus in Ianua respondere. Item quod homines Albingane teneantur et debeant omni anno de cetero eligere et habere potestatem ad regimen civitatis Albingane et iudicem et scribam unum qui sint cives et habitatores Ianue et oriundi in Ianua vel a Gesta usque Devam, ad expensas comunis Albingane, ita quod ille qui fuerit potestas vel iudex seu scriba in Albingana in uno anno non possit esse potestas vel iudex seu scriba ibi in sequenti anno. Item omni anno potestas et iudex Albingane cum duobus bonis hominibus civitatis Albingane iurent, nomine comunis Albingane, attendere precepta comunis Ianue, salvis supra et infra scriptis. Item quod comune Albingane habebit et tenebit ratas et firmas cartas et obligationes, sententias et laudes ce<le>bratas et factas ante guerram inter homines Ianue et districtus et homines Albingane et districtus. Item quod homines Albingane et districtus, quando erunt in diversis mundi partibus, respondebunt et obedient consulibus Ian(uensium) qui erunt ibi et solvent mutua, collectas et exactiones que imponentur per consules Ian(uensium) in diversis mundi partibus constitutos sicut facient Ianuenses qui erunt in ipsis partibus. Item quod comune Albingane remittet hominibus Ianue et districtus omnes iniurias et offensiones factas per homines Ianue et districtus in personis et rebus hominum Albingane et districtus per annos triginta novem proxime preteritos usque in hodiernum diem. Item quod homines Albingane vel districtus non receptabunt in civitate Albingane vel districtu nec recipient aliquem forestatum vel forestatam seu forestatos vel forestatas pro comuni Ianue nec eis dabunt consilium vel auxilium, sed illos forestatos et forestatas ad mandatum comunis Ianue expellent et de civitate Albingane et districtu vel eos capient et in fortiam comunis Ianue conducent.

Versa vice, nos dominus Menabos de Turricella, civitatis Ianue potestas, decreto, auctoritate et beneplacito consiliariorum Ianue qui fuerunt ad ipsum consilium congregatum more solito per campanam et cornu et vocem preconis et hominum sex de qualibet compagna electorum ad brevia, quorum nomina infra scripta sunt, nomine et vice comunis Ianue et pro ipso comuni, promittimus et convenimus vobis supradictis procuratoribus et syndicis, stipulantibus nomine et vice comunis Albingane, attendere et observare et attendi et observari facere a comuni Ianue conventiones et pacta infrascripta, videlicet quod comune Ianue salvabit et defendet et manutenebit pro posse suo homines Albingane et districtus in personis et rebus et non mutabunt statum civitatis Albingane vel aliquam ruinam vel destructionem domorum vel murorum faciet. Item quod comune Ianue sustinebit et concedet quod comune Albingane faciat capitula et ordinamemta sua et observet et iurisdictionem eius non minuet, salvis que supra et infra scripta sunt. Item quod comune Ianue libere et pacifice dimittit et dimittet comuni Albingane omnes introitus, redditus et proventus atque cabellas comunis Albingane percipere et habere ad suam voluntatem, videlicet introitus et proventus et redditus et cabellas que erant ante ceptam guerram, ita quod novos usus vel novas exactiones non imponat, salva semper cabella salis comuni Ianue. Item quod comune Ianue firmas habebit venditiones et conventiones factas per comune Albingane de rebus ipsius comunis a duodecim annis citra et hoc omni tempore sine aliqua revocatione, salva semper cabella salis comuni Ianue et salvis que superius et infra scripta sunt. Item quod per comune Ianue collecta, mutuum seu aliqua dacita non imponentur hominibus Albingane vel districtus aliqua occasione. Item quod comune Ianue remittit hominibus Albingane et districtus omnes iniurias et offensiones factas per homines Albingane et districtus in personis vel rebus hominum Ianue et districtus per annos triginta novem proxime preteritos usque in hodiernum diem. Item quod comune Ianue non compellet homines Albingane vel districtus venire Ianuam ad faciendum rationem alicui Ianuensi vel districtus vel etiam extraneo nisi in contractu sit dictum quod Ianue debeant conveniri aut nisi contractus sit in Ianua celebratus vel nisi pro cursaria et raubaria ut superius dictum est vel nisi Albinganenses reperiantur in Ianua. Item si contigerit comune Ianue aliquo tempore pactum vel concordiam aliquam facere cum Imperio, illud idem teneatur pro comune Albingane facere. Item quod comune Ianue faciet restitui episcopo Albinganensi castrum Petre cum omnibus pertinentibus ei secundum quod illud habebat idem episcopus ante tempus guerre, videlicet currente millesimo CC°XXXVIIII°. Item debet comune Ianue dare et concedere libras centum octuaginta ianuinorum quibusdam civibus Albingane qui eas recipere de- bent in cabella salis Albingane pro restitutione damni eis dati in diruptione suarum domorum, que dirupte fuerunt per Iacobum de Carreto, et ipsas libras centum octuaginta debent recipere de cabella salis Albingane que remanet comuni Ianue, salvis tamen capitulis Ianue et contractibus factis de venditione salis. Item totum salem qui hodie est in cabella Albingane homines Albingane possint trahere et vendere et facere quicquid velint, salvis capitulis Ianue et contractibus factis de venditione salis. Item de debitis que homines Albingane et districtus debent recipere a Iacobo de Carreto et ab aliis marchionibus vel forensibus comune Ianue dabit ipsis de Albingana opem et consilium ad ipsa debita habenda sicut dabit civibus Ianue. Predicta omnia et singula promiserunt et iurarunt ad sancta Dei evangelia dicti dominus potestas Ianue et syndici comunis Albingane adinvicem de cetero attendere et observare et attendi et observari facere a predictis comunibus, sub pena decem milium marcarum argenti adinvicem stipulata et promissa et obligatione bonorum dictorum comunium, ratis manentibus supradictis. Et insuper nos dominus potestas promittimus vobis dictis syndicis et iuramus quod hoc anno creabuntur emendatores capitulorum Ianue per quos emendabitur et fiet capitulum cum pena syndicationis de hac conventione attendenda et observanda et in brevi compagne ponetur. Nomina consiliariorum et vocatorum per compagnas qui fuerunt ad dictum consilium et iuraverunt de hac conventione observanda sunt hec, videlicet Lucus de Grimaldo, Iacobus de Flisco, Conradus de Castro, Rubeus de Turcha, Guillelmus Bolletus, Andreas de Tyba, Lanfrancus Ususmaris, Nicolaus Herodis de Mari, Nicolosus de Nigro, Nicolosus Lucensis, Bulboninus, Petrus Advocatus, Rogerius de Savignono, Guillelmus de Valentia, Petrus Aurie, Iacobus Dabadinus de Nigro, Cassitius Rodistropus, Andriolus de Turcha, Bergunçius Murrus, Lanfranchinus de Turcha, Petrinus Advocatus, Iacobus Bestagnus, Iacharias de Castro, Matheus Pignolus, Castellinus de Castro, Ansaldus Fallamonica, // Nicola Cigala, Phylipinus Embriacus, Iohannes Bavosus, Symon de Claritea, Guillelminus Cibo, Vivaldinus de Vivaldo, Lanfrancus Bulboninus, Amicus Grillus, Nicola Embriacus, Enricus Nepitella, Obertinus de Cruce, Bartholomeus Baçhimus, Symon Tornellus, Guillelmus Lecavelum, Enricus Contardus, Guillelmus Barcha, Porchetus Streiaporcus, Symon de Gualterio, Ricius Marçochus, Nicola Buferius, Andreas Melcus, Guillelmus Buferius, Andriolus Embriacus, Belmustinus Lercarius, Iohannes Drogus, Nicolosus Vicecomes, // Enricus Malocellus, Ansaldus de Ast, Cigalinus Cigala, Rubaldus Belmustus, Pascalis de Mari, Oliverius Taxius, Iohannes de Stabili, Iacobinus de Gavio, Opicinus Lardus, Iacobus Ligaporcus, Ansaldus Pollicinus, Ansaldus de Asture, Bergognonus Embriacus, Guillelmus de Bulgaro, Ottolinus Pulpus, Guillelmus Pitella, Iacobinus de Vivaldo, Guillelmus Adalardus, Matheus Ceba, Guidetus Spinula Baionus, Nicolosus Tartaro, Enricus Pictavinus, Lanfrancus Cigala, Fulco Iacarias, Mussus Cigala, Enricus Drogus, // Willelminus de Cruce, Iacobus Contardus, Conradinus de Castro, Obertinus Bassus, Oddo, comes de Lavania, Nicola Leccanuptias, Iohannes Lomelinus, Nicolosus Silvagnus, Nicolaus de Guarnerio, Rollandus Barlaria, Opicinus Adalardus, Obertus de Grimaldis, Symon de Quarto, Iacobinus Pulpus, Guillelmus Manens, Lanfracus Capelletus, Iacobus Beginus, Guillelmus de Braxili, Desideratus Vicecomes, Bonifacius Abini de Turri, Franceschinus Rapalinus, Conradus Calvus, Ansaldus Laumelinus, Taiaferrum Advocatus, Balduinus Scotus, Iacobus Pançanus, Guillelmus Ricius. // Actum Varaginis, anno dominice nativitatis millesimo ducentesimo quinquagesimo primo, indictione nona, die veneris XVIII° februarii, in ecclesia Sancti Ambrosii de Varagine. Testes Obertus de Grimaldo, Willelmus Ricius, dominus Girardus de Corrigia, olim Ianuensium potestas, Pelegrinus de Castello et Gandulfus de Autesega, milites eiusdem domini Girardi.

(S.T.) Ego magister Nicolaus de Sancto Laurentio, sacri palacii notarius, extraxi hec et exemplificavi ut supra de cartulario Nicolai de Porta notarii, nichil addito vel dempto nisi forte littera vel sillaba, titulo seu puncto plus minusve vel causa abreviationis litterarum, sententia in aliquo non mutata, de precepto tamen domini Guiscardi de Petrasancta, Ianue civitatis potestatis, millesimo ducentesimo quinquagesimo secundo, indictione X, die XXX iulii, presentibus testibus Porcheto Streiaporco, Iacobo Papia, scriba comunis, et Guilielmo Alfachino.

Società Ligure di Storia Patria,
«I Libri Iurium della Repubblica di Genova»,
Vol I/4, a cura di Sabina Dellacasa,
Genova 1998,
pagg. 168-174.