Sulle norme anti-sovversione emesse a Chio

11 agosto 1400

Raffaele Iudex e il notaio Nicola de Iudicibus sono fra i membri del Consiglio degli Anziani che presenziano come testimoni alla stesura di un atto rogato a Genova l'11 agosto 1400.

54

1400, agosto 11, Genova

Rainaldo de Olivare, luogotenente del governatore di Genova, ed il consiglio degli Anziani ratificano le norme emesse il 4 ottobre 1399 dagli organi di governo di Chio contro eventuali tentativi di sovversione.

In Christi nomine amen. M°CCCC°, die undecima augusti. Spectabilis et egregius vir, dominus Raynaldus, dominus de Olivare, locumtenens magnifici domini …[omissis]…
in quo consilio interfuit legittimus et sufficiens numerus ipsorum antianorum et illorum qui interfuerunt nomina sunt hec: Bartholomeus Carrega loco prioris, Raffael Iudex, Tomas Murihius, Leonardus Sauli, Iohannes Brunus de Pulcifera, Philiponus de Calcinarla, Iohannes Bayardus de Vulturo, Nicolaus de Iudicibus notarius, Iohannes de Zerbis et Antonius de Arnardo de Sturla, habentes noticiam de quodam salubri ordine et decreto composito per …[omissis]…
Extractum est ut supra de actis publicis cancellarle communis Ianue. Populus. Anthonius de Credentia, notarius et cancellarius.

«Atti della Società Ligure di Storia Patria Nuova Serie» - Vol. XIX (XCIII) - Fasc. II,
«Documenti della Maona di Chio (Secc. XIV-XVI)»,
a cura di Antonella Rovere,
Genova, 1979,
pagg. 234-235.

Sui capitoli controversi delle convenzioni fra Genova e Savona

9 aprile 1410

Raffaele Iudex è membro del Consiglio degli Anziani di Genova e presenzia all'incontro per definire alcuni capitoli controversi delle convenzioni fra Genova e Savona il 9 aprile 1410.

185

1410, aprile 9, Genova

Teodoro, marchese di Monferrato e capitano di Genova, il Consiglio degli anziani e l’Ufficio di Provvisione del comune di Genova, da una parte, e gli ambasciatori del comune di Savona, dall’altra, definiscono alcuni capitoli controversi delle convenzioni vigenti tra le due città.

Declaracio super nonnullis ex capitulis convencionis Saone.

In nomine Domini amen. Cum verum sit quod certa dubia vertantur inter comune Ianue sive eius presidentes, ex una parte, et comune et homines Saone, ex parte altera, occaxione conventionum inter ipsas partes vigentium et precipue super infrascriptis tanquam illis que magis frequentantur et quibus assidue ipse partes utuntur, quapropter illustris et excelsus dominus, dominus Theodorus, marchio Montisferrati, tanquam capitaneus Ianuen(sium), nec non domini antiani dicte civitatis Ianue et officium octo provisionis dicti comunis Ianue, quorum antianorum qui omnes duodecim interfuerunt nomina sunt hec: dominus Anthonius Iustinianus, miles, prior, Cristianus Spinula, Bedda Imperialis, Anthonius Mazurrus, notarius, Argonus de Savignonis, Raffus de Auria, Manuel Roverinus, Lodisius Panzanus, Nicolaus de Podio, Luchinus de Guercio, Anfreonus Embriacus et Iohannes Mussus de Vulturo, et nomina illorum de dicto officio provixionis qui etiam interfuerunt sunt hec: Petrus de Sopranis de Persio, prior, Meliadux Pilavicinus, Benedictus de Auria, Raffael Iudex, Bartholomeus Spinula de Luculo et Iohannes de Primo, bambaxarius, vice et nomine dicti comunis Ianue, ex una parte, et ellegans legum doctor dominus Vadinus de Gambarana, Raffael de Riario et Thomas Cepulla, cives Saone, tanquam ambaxatores et syndici ac syndicariis nominibus dicte civitatis et dicti comunis Saone, ex parte altera, et inter quos ambaxatores etiam est Melchion Vegerius, civis Saone, ut de dicto syndicatu apparet vigore publici instrumenti scripti manu Manfredi Iorlle, notarii Saonensis, hoc eodem anno, die IIII° marcii, pro sedandis dictis dubiis pervenerunt super infrascriptis ad declaraciones et determinaciones infrascriptas, Deo propicio perpetuo valituras, solempnibus stipulacionibus hinc inde intervenientibus. Et primo super capitulo ipsarum convencionum quod incipit « Item quod comune Ianue vel aliquis pro comuni collectam, dacitam, mutuum » etc. in fine dicti capituli addantur verba infrascripta et pro additis esse intelligantur pro maiori declaracione dicti capituli, videlicet « intellecto quod homines et districtuales Saone non teneantur nec debeant solvere rippam, expedicamenta et pedagia seu aliquod seu aliqua eorum per dirrectum vel indirrectum, etiam ex persona venditorum sive aliquam aliam cabellam vel imposicionem factam vel de cetero fiendam per comune Ianue in Ianua de et pro rebus et mercibus quas ipsi Saonenses extrahent seu ement pro extrahendo de civitate Ianue per se vel alium pro ipsis, que essent ipsorum Saonensium et de eorum propriis peccuniis acquisite, de quo stetur proprio sacramento ipsorum Saonensium vel habentium mandatum ab eis expressum et speciale ad iurandum ut supra mictendis per mare vel per terram Saonam et deinde mictendis vel consumendis etiam ubique per terram vel per mare pro ipsorum Saonensium libera voluntate, quocunque impedimento cessante, dum tamen non mictantur extra vel ultra Corvum et Monacum, sed a premissis dicti Saonenses sint liberi perpetuo et inmunes in Ianua, excepta cabella censarie que remaneat in suo statu sic quod dicto comuni Ianue et dictis Saonensibus nullum preiudicium generetur in predicta cabella censarie, sed dicti Saonenses et comune Ianue respectu dicte cabelle sint et remaneant in iuribus suis, non obstantibus supradictis et prout dicitur inferius de aliis cabellis hic non expressis in omnibus et per omnia ». Super alio capitulo dictarum convencionum quod incipit « Et deveta facta » etc. pro maiori declaracione dicti capituli addantur verba infrascripta et pro additis habeantur et intelligantur, videlicet « intelligendo de devetis generalibus que sunt et erunt deveta comuni Ianue seu hominibus atque civibus comunis et dicte civitatis Ianue et que tenebunt et observabunt comune et homines Ianue ». Super alio capitulo dictarum conventionum incipiente « Item promiserunt dicti dominus .. potestas Ianue et consiliarii, nomine comunis Ianue, predictis syndicis, stipulantibus nomine comunis et hominum Saone, quod comune Ianue non destruet » etc. voluerunt ipse partes quod dicta verba facientia mentionem de dicta destructione murorum pro cassis et pro delectis habeantur in perpetuum / et in fine dicti capituli addantur verba infrascripta et pro additis esse intelligantur, videlicet « Liceat tamen hominibus Saone reparare et ampliare dictos muros et turres ac de novo fabricare et ipsos et ipsas inconcussos et inconcussas habere et tenere dum tamen non fiat preiudicium castris Saone nec facient fortes contra dicta castra vel aliquod ipsorum ». Super alio capitulo dictarum conventionum incipiente « Item quod comune Ianue de consensu et voluntate comunis Saone habeat, teneat » etc. post illa verba « tam interius quam exterius » addantur verba infrascripta, videlicet « acto quod comune Ianue teneatur et debeat mictere castellanos dictorum castrorum Saone que sunt prope menia dicte civitatis Saone ghibellinos tantum et non guelfos. Et intelligantur esse cives Saone quantum ad contenta in presenti convencione illi qui sunt vel erunt originarii dicte civitatis Saone origine propria vel paterna seu avita et etiam illi qui stant et habitant nunc et in posterum in Saona vel in districtu cum eorum familiis per annos sex continuos, intelligendo quod ipsi continuo ibi stent vel dicte eorum familie ». Item convenerunt solempniter ipse partes quod semper et quandocunque pars guelfa dicte civitatis Ianue erit in concordia cum statu presenti dicte civitatis Ianue et redducta erit ad gremium status presentis, quod prefatus dominus .. marchio, tanquam capitaneus, et prefati domini antiani et alii officiales predicti qui sunt vel erunt facient et curabunt ita et taliter et cum effectu, omni excepcione et deffensione remota, quod dicta pars guelfa approbabit, ratifficabit et solempniter confirmabit per publicum instrumentum predictas declaraciones et omnia et singula suprascripta ad simplicem requisicionem dicti comunis Saone, omni excepcione, contradicione et deffensione remota, et quod in concordia fienda cum ipsa parte guelfa prefatus dominus .. marchio et etiam prefati domini antiani et alii officiales suprascripti agent specialiter et convenient cum ipsa parte guelfa de ipsis approbacionibus, confirmacionibus et ratifficacionibus fiendis de ipsis convencionibus et prout supra. Item, salvis premisis, voluerunt ipse partes, egerunt et solempniter convenerunt, tam in principio, medio quam in fine dictarum declaracionum – et aliter predicta minime facta fuissent – quod per predicta vel aliqua seu aliquod eorum non intelligatur esse vel fuisse aliqualiter tacite vel exprese, per dirrectum vel per indirrectum, derrogatum aliquibus conventionibus inter ipsas partes vigentibus sive aliquibus contentis in eis nec etiam intelligatur contra ipsas convenciones vel aliqua contenta in eis aliquid innovatum, set pocius voluerunt et exprese convenerunt ipse partes quod dicte convenciones sint in eo statu, gradu, condicione, efficacia et effectu in omnibus et per omnia prout et sicut erant ante dictas declaraciones, ipsis declaracionibus sive aliqua ipsarum in aliquo non obstantibus, et quod non possint supradicte declaraciones, aliqua sive aliquod contenta vel contentum in eis ullo tempore allegari per ipsas partes vel aliquam ipsarum vel per aliquam aliam personam in preiudicium aliquod ipsarum conventionum vel aliquorum contentorum in eis aliquo ingenio sive modo ac si dicte declaraciones minime facte fuissent et teneatur quilibet magistractus hoc aleganti denegare audientiam et talem sic allegantem a se repellere, quia intentio ipsarum partium est et fuit quod predicte declaraciones solum effectum habeant in terminis suis et prout ad litteram scripte sunt, sic quod ipse declaraciones sive ipsarum intellectus non possit trahi sive allegari ad aliquid aliud quod in ipsis non sit scriptum expresse, ita quod intelligantur prout et sicut scripte sunt ad licteram sine aliquo alio intellectu extrinseco, tacito vel expresso, et sine aliqua alia subaudicione, alegacione vel argumentacione et aliter dicte declaraciones minime facte forent. De quibus omnibus suprascriptis dicte partes, dictis nominibus, voluerunt, mandaverunt et rogaverunt debere confici duo et plura eiusdem continentie et tenoris publica instrumenta, unum per Manfredum Ihorllum, notarium Saonensem, et aliud per me Anthonium de Credentia, notarium et dicti comunis Ianue cancellarium infrascriptum. Acta sunt predicta Ianue, in camera maiori nova consilii, a tergo salle magne palacii dicti comunis Ianue, anno dominice nativitatis M°CCCC°X°, indicione secunda secundum cursum Ianue, die mercurii VIIIIª mensis aprilis, presentibus testibus ad hec vocatis specialiter et rogatis Nicolao de Franchis olim de Turri, Symone de Auria, Thoma de Fornariis, draperio, et Octobono Spinula, civibus Ianue, ac Iohanne Stella et Iohanne de Valebella, notariis et dicti comunis Ianue cancellariis.

(S.T.) Ego Anthonius de Credentia quondam Conradi, publicus imperiali auctoritate notarius et comunis Ianue cancellarius, predictis omnibus interfui et rogatus una cum dicto Manfredo, notario Saonensi, prescriptum presens instrumentum composui et scripsi.

Società Ligure di Storia Patria,
«I Libri Iurium della Repubblica di Genova»,
Vol II/2, a cura di Michela Lorenzetti e Francesca Mambrini,
Genova 2007,
pagg. 630-634.

Sull'annullamento di una vendita forzosa

1410-1413

Raffaele Iudex è nominato in un atto rogato fra il 1410 e il 1413 in Genova.

76

<1410, febbraio 17 - 1413, marzo 22, Genova>¹

Teodoro marchese di Monferrato, ed i consigli degli Anziani e di Provvisione del comune di Genova si accordano con Francesco Giustiniani de Campi, figlio di Gabriele, procuratore di Ottobono Giustiniani, Gabriele Recanelli, figlio di Pietro, anche come curatore dei beni del fratello, Giovanni e come procuratore di Battista Giustiniani de Rocha, Raffaele Giustiniani de Forneto, anche come procuratore di Francesco suo fratello, per l'annullamento della vendita forzosa delle loro quote al comune di Genova, imposta da Corrado Doria all'atto della capitolazione dei maonesi.

In nomine Domini amen. Illustris et magnificus dominus, dominus Theodorus, marchio Montisferrati, capitaneus pro magnifico communi Ianue, in presentia, consilio, voluntate et deliberatione venerandorum consilii dominorum duodecim sapientum antianorum civitatis Ianue et officii provisionis dicti communis, et dicta consilium et officium et consiliarii ipsius consilii et officiales dicti officii, in presentia, auctoritate et decreto dicti illustris domini …[omissis]… nomina vero illorum de dicto officio provisionis dicti communis qui etiam interffuerunt sunt hec: Petrus de Persio prior, Raffael Iudex, Conradus de Auria, Bartholomeus Spinula de Luculo et Iohanes de Primo bambaxarius, agentes nomine et vice dicti communis Ianue et pro ipso communi, ex una parte, et Franciscus Iustinianus quondam Gabrielis olim de Campis, procurator et procuratorio nomine Octoboni Iustiniani quondam Iohannis, ut de procura <constat> publico instrumento scripto manu Anthonii de Valebella notarii hoc anno, …[omissis]… marchionem capitaneum, consilium antianorum et officium provixionis et ad cautellam me notarium tamquam.

«Atti della Società Ligure di Storia Patria Nuova Serie» - Vol. XIX (XCIII) - Fasc. II,
«Documenti della Maona di Chio (Secc. XIV-XVI)»,
a cura di Antonella Rovere,
Genova - 1979,
pagg. 266-271.

¹ Per la datazione facciamo riferimento all'atto citato nel documento e al termine del governo genovese del marchese di Monferrato.